رسالت انبیاء (قرآن)در این مقاله آیات مرتبط با رسالت انبیا معرفی می‌شوند. فهرست مندرجات۱.۱ - اتمام‌حجّت ۱.۱.۱ - نزول عذاب بعد از اتمام حجت ۱.۲ - اصلاح انسان‌ها ۱.۳ - اطاعت از انبیا ۱.۴ - ایمان و عمل صالح ۱.۵ - تربیت ۱.۶ - تزکیه انسان‌ها ۱.۷ - تقوا ۱.۸ - داوری و حلّ اختلافات ۱.۹ - دعوت به توحید ۱.۱۰ - گسترش عدالت ۱.۱۱ - هدایت ۲ - اهمّیّت رسالت انبیا ۳ - پرسش از رسالت انبیا ۴ - موانع رسالت انبیا ۴.۱ - استکبار ۴.۲ - اشرافی‌گری ۴.۳ - اغواگری شیطان ۴.۴ - بهانه‌جویی‌ها ۴.۵ - لجاجت ۴.۶ - هواپرستی ۵ - در نگاه امام خمینی ۶ - عناوین مرتبط ۷ - پانویس ۸ - منبع ۱ - اهداف رسالت انبيا••• پیامبران الهی داراى اهداف مشترك در رسالت‌ها: ۱. كان النّاس أمّة وحدة فبعث اللّه النّبيّين مبشّرين ومنذرين وأنزل معهم الكتب بالحقّ ليحكم بين النّاس فيما اختلفوا فيه .... ۲. و إذ أخذ اللَّه ميثق النّبيّين لما ءاتيتكم من كتب و حكمة ثمّ جاءكم رسول مصدّق لما معكم لتؤمننّ به و لتنصرنّه قال ءاقررتم و أخذتم على ذلكم إصرى قالوا أقررنا .... ۳. أولئك الّذين هدى اللّه فبهدلهم اقتده قل لّاأسلكم عليه أجرا إن هو إلّاذكرى للعلمين. ••• تحقّق اهداف رسالت انبيا، مستلزم تحمّل مشكلات: ولقد كذّبت رسل مّن قبلك فصبروا على ما كذّبوا وأوذوا حتّى أتلهم نصرنا ولا مبدّل لكلمت اللّه ولقد جآءك من نّبإى المرسلين. ۱.۱ - اتمامحجّتبعثت پیامبران، براى اتمام حجّت خدا بر مردم: ۱. رّسلا مّبشّرين ومنذرين لئلّا يكون للنَّاس على اللَّه حجّة بعد الرّسل .... ۲. يأهل الكتب قد جآءكم رسولنا يبيّن لكم على فترة مّن الرّسل أن تقولوا ما جآءنا من بشير ولانذير فقد جآءكم بشير ونذير واللّه على كلّ شى‌ء قدير. ۳. يمعشر الجنّ والإنس ألم يأتكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى وينذرونكم لقآء يومكم هذا قالواشهدنا على أنفسنا وغرّتهم الحيوة الدّنيا وشهدوا على أنفسهم أنّهم كانوا كفرين• ذلك أن لّم يكن رّبّك مهلك القرى بظلم وأهلها غفلون. ۴. ولقد أهلكنا القرون من قبلكم لمّا ظلموا وجآءتهم رسلهم بالبيّنت وما كانوا ليؤمنوا كذلك نجزى القوم المجرمين. ۵. ولقد بعثنا فى كلّ أمّة رّسولًا أن اعبدوا اللّه واجتنبوا الطغوت ... فسيروا فى الأرض فانظروا كيف كان عقبة المكذّبين. ۶. من اهتدى فإنّما يهتدى لنفسه ومن ضلّ فإنّما يضلّ عليها ولاتزروازرة وزر أ خرى وما كنّا معذّبين حتّى نبعث رسولًا. ۷. ولو أنّآ أهلكنهم بعذاب مّن قبله لقالوا ربّنا لولا أرسلت إلينا رسولًا فنتّبع ءايتك من قبل أن نّذلّ ونخزى. ۸. وما أهلكنا من قرية إلّالها منذرون. ۹. ولولا أن تصيبهم مّصيبة بما قدّمت أيديهم فيقولوا ربّنا لولا أرسلت إلينا رسولا فنتّبع ءايتك ونكون من المؤمنين. ۱۰. وما كان ربّك مهلك القرى حتّى يبعث فى أمّها رسولا يتلوا عليهم ءايتنا .... ۱۱. و لقد أرسلنا من قبلك رسلا إلى قومهم فجاءوهم بالبيّنت فانتقمنا من الّذين أجرموا وكان حقّا علينا نصر المؤمنين. ۱۲. إنّا أرسلنك بالحقّ بشيرا ونذيرا وإن مّن أمّة إلّاخلا فيها نذير• وإن يكذّبوك فقد كذّب الّذين من قبلهم جاءتهم رسلهم بالبيّنت وبالزّبر وبالكتب المنير. ۱۳. واضرب لهم مّثلا أصحب القرية إذ جاءها المرسلون• إذ أرسلنا إليهم اثنين فكذّبوهما فعزّزنا بثالث فقالوا إنّا إليكم مّرسلون• وما علينا إلّاالبلغ المبين. ۱۴. وقال الّذين فى النّار لخزنة جهنّم ادعوا ربّكم ...• ... قالوا أولم تك تأتيكم رسلكم بالبيّنت قالوا بلى .... ۱۵. شرع لكم مّن الدّين ما وصّى به نوحا والّذى أوحينا إليك وما وصّينا به إبرهيم وموسى وعيسى أن أقيموا الدّين ولاتتفرّقوا فيه كبر على المشركين ما تدعوهم إليه اللّه يجتبى إليه من يشاء ويهدى إليه من ينيب• وما تفرّقوا إلّامن بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم ولولا كلمة سبقت من رّبّك إلى أجل مّسمّى لّقضى بينهم وإنّ الّذين أورثوا الكتب من بعدهم لفى شكّ مّنه مريب. ۱۶. تكاد تميّز من الغيظ كلّما ألقى فيها فوج سألهم خزنتها ألم يأتكم نذير• قالوا بلى قد جاءنا نذير فكذّبنا .... ۱.۱.۱ - نزول عذاب بعد از اتمام حجتنزول عذاب دنیایی بر امّت‌هاى گناه‌كار، پس از اتمام حجّت و فرستادن پيامبران به سوى آنان: ۱. ولقد أهلكنا القرون من قبلكم لمّا ظلموا وجآءتهم رسلهم بالبيّنت وما كانوا ليؤمنوا كذلك نجزى القوم المجرمين. ۲. ولقد بعثنا فى كلّ أمّة رّسولًا أن اعبدوا اللّه واجتنبوا الطَّغوت فمنهم مّن هدى اللّه ومنهم مّن حقّت عليه الضّللة فسيروا فى الأرض فانظروا كيف كان عقبة المكذّبين. ۳. ... وما كنّا معذّبين حتّى نبعث رسولًا. ۴. ولو أنّآ أهلكنهم بعذاب مّن قبله لقالوا ربّنا لولا أرسلت إلينا رسولًا فنتّبع ءايتك من قبل أن نّذلّ ونخزى. ۵. وما أهلكنا من قرية إلّالها منذرون. ۶. ولولا أن تصيبهم مّصيبة بما قدّمت أيديهم فيقولوا ربّنا لولا أرسلت إلينا رسولا فنتّبع ءايتك ونكون من المؤمنين. ۷. وما كان ربّك مهلك القرى حتّى يبعث فى أمّها رسولا يتلوا عليهم ءايتنا .... ۸. و لقد أرسلنا من قبلك رسلا إلى قومهم فجاءوهم بالبيّنت فانتقمنا من الّذين أجرموا .... ۹. أولم يسيروا فى الأرض فينظروا كيف كان عقبة الّذين كانوا من قبلهم كانوا هم أشدّ منهم قوّة وءاثارا فى الأرض فأخذهم اللّه بذنوبهم وما كان لهم مّن اللّه من واق• ذلك بأنّهم كانت تّأتيهم رسلهم بالبيّنت فكفروا فأخذهم اللّه إنّه قوىٌّ شديد العقاب. ۱.۲ - اصلاح انسانهااصلاح انسان‌ها از اهداف انبيا: ۱. وما نرسل المرسلين إلّامبشّرين ومنذرين فمن ءامن وأصلح فلا خوف عليهم ولا هم يحزنون. ۲. يبنى ءادم إمّا يأتينّكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى فمن اتّقى وأصلح فلا خوف عليهم ولاهم يحزنون. ۱.۳ - اطاعت از انبياهدف از ارسال پيامبران، اطاعت از آنان به اذن الهی: ومآ أرسلنا من رّسول إلّاليطاع بإذن اللَّه .... ۱.۴ - ايمان و عمل صالحایمان و عمل صالح براى رسيدن به امنیّت خاطر، هدف رسالت انبيا: وما نرسل المرسلين إلّامبشّرين ومنذرين فمن ءامن وأصلح فلا خوف عليهم ولا هم يحزنون. ۱.۵ - تربيتتربيت انسان‌هاى خدايى، از اهداف رسالت انبيا: ما كان لبشر أن يؤتيه اللّه الكتب والحكم والنّبوّة ثمّ يقول للنّاس كونوا عبادا لّى من دون اللّه ولكن كونوا ربَّنيّين بما كنتم تعلّمون الكتب وبما كنتم تدرسون. ۱.۶ - تزكيه انسانهاتقوا و اصلاح انسان‌ها از اهداف انبيا: ۱. وما نرسل المرسلين إلّامبشّرين ومنذرين فمن ءامن وأصلح فلا خوف عليهم ولا هم يحزنون. ۲. يبنى ءادم إمّا يأتينّكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى فمن اتّقى وأصلح فلا خوف عليهم ولاهم يحزنون. ۱.۷ - تقواگرايش انسان‌ها به تقوا و درستى كردار، از اهداف رسالت انبيا: يبنى‌ءادم إمّا يأتينّكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى فمن اتّقى وأصلح فلا خوف عليهم ولاهم يحزنون. ۱.۸ - داورى و حلّ اختلافاتحکومت، داوری و حلّ اختلافات مردم، از اهداف رسالت پيامبران: كان النّاس أمّة وحدة فبعث اللّه النّبيّين مبشّرين ومنذرين وأنزل معهم الكتب بالحقّ ليحكم بين النّاس فيما اختلفوا فيه .... ۱.۹ - دعوت به توحيدپرستش خدا و نفى طاغوت‌ها، از اهداف بعثت پيامبران: ولقد بعثنا فى كلّ أمّة رّسولًا أن اعبدوا اللّه واجتنبوا الطغوت .... ۱.۱۰ - گسترش عدالتاستوارى جامعه برپايه عدالت، از اهداف رسالت انبيا: لقد أرسلنا رسلنا بالبيّنت و أنزلنا معهم الكتب و الميزان ليقوم النّاس بالقسط .... ۱.۱۱ - هدايتراهنمايى انسان‌ها به صراط مستقیم، از اهداف رسالت انبيا: كان النّاس أمّة وحدة فبعث اللّه النّبيّين مبشّرين ومنذرين وأنزل معهم الكتب بالحقّ ... فهدى اللّه الّذين ءامنوا لما اختلفوا فيه من الحقّ بإذنه واللّه يهدى من يشاءإلى صرط مّستقيم. ۲ - اهمّيّت رسالت انبياپذيرش و عدم پذيرش رسالت‌هاى انبيا، محور بازجويى خداوند از امّت‌ها: فلنسلنَّ الَّذين أرسل إليهم ولنسلنّ المرسلين. ۳ - پرسش از رسالت انبياپرسش خداوند از مشرکان در قیامت، درباره چگونگى پاسخ آنان به رسالت انبيا: ۱. فلنسلنَّ الَّذين أرسل إليهم ولنسلنّ المرسلين. ۲. ويوم يناديهم فيقول ماذا أجبتم المرسلين. ۴ - موانع رسالت انبيا۴.۱ - استكباراستکبار، مانع پيشرفت رسالت پيامبران: ولقد ءاتينا موسى الكتب وقفّينا من بعده بالرّسل وءاتينا عيسى ابن مريم البيّنت وأيّدنه بروح القدس أفكلّما جاءكم رسول بما لاتهوى أنفسكم استكبرتم ففريقا كذّبتم وفريقا تقتلون. ۴.۲ - اشرافىگرىاشراف کافر، از موانع گسترش رسالت انبيا: ۱. وما أرسلنا فى قرية مّن نّذير إلّاقال مترفوها إنّا بما أرسلتم به كفرون. ۲. وكذلك ما أرسلنا من قبلك فى قرية مّن نّذير إلّاقال مترفوها إنّا وجدنا ءاباءنا على أمّة و إنّا على ءاثرهم مّقتدون. ۴.۳ - اغواگرى شيطانفريبكارى و اغواگری شیطان، از موانع گسترش رسالت پيامبران: تاللّه لقد أرسلنآ إلى أمم مّن قبلك فزيّن لهم الشّيطن أعملهم فهو وليّهم اليوم .... ۴.۴ - بهانهجويىهاظاهرنگری و بهانه‌جويى‌ها مانع پذيرش رسالت انبياى الهى: ۱. وما قدروا اللَّه حقَّ قدره إذ قالوا مآ أنزل اللَّه‌على بشر مّن شى‌ء .... ۲. وما منع النَّاس أن يؤمنوا إذ جآءهم الهدى إلآّ أن قالوا أبعث اللَّه بشرًا رّسولًا. ۳. وقال الملأمن قومه الّذين كفروا وكذّبوا بلقاء الأخرة وأترفنهم فى الحيوة الدّنيا ما هذا إلّابشر مّثلكم يأكل ممّا تأكلون منه ويشرب ممّا تشربون. ۴. ذلك بأنّه كانت تّأتيهم رسلهم بالبيّنت فقالوا أبشر يهدوننا فكفروا و تولّوا وّ استغنى اللّه و اللّه غنىٌّ حميد. ۴.۵ - لجاجتلجاجت، از موانع گسترش رسالت: الَّذين قالوا إنَّ اللَّه عهد إلينآ ألّانؤمن لرسول حتَّى يأتينا بقربان تأكله النَّار قل قد جآءكم رسل مّن قبلى بالبيّنت وبالّذى قلتم فلم قتلتموهم إن كنتم صدقين• فإن كذّبوك فقد كذّب رسل مّن قبلك جآءو بالبيّنت والزّبر والكتب المنير. ۴.۶ - هواپرستىهواپرستی، از موانع پذيرش رسالت انبيا: ۱. ولقد ءاتينا موسى الكتب وقفّينا من بعده بالرّسل وءاتينا عيسى ابن مريم البيّنت وأيّدنه بروح القدس أفكلّما جاءكم رسول بما لاتهوى أنفسكم استكبرتم ففريقا كذّبتم وفريقا تقتلون. ۲. لقد أخذنا ميثق بنى إسرءيل وأرسلنآ إليهم رسلا كلّما جآءهم رسول بما لاتهوى أنفسهم فريقا كذّبوا وفريقا يقتلون. ۵ - در نگاه امام خمینیامام خمینی تأکید دارد که انبیای الهی نسخه شفابخش و طبیبان جسم و جان انسان‌ها هستند. امام خمینی مهم‌ترین رسالت انبیاء را عبارت از: ۱- دعوت به توحید: به اعتقاد امام خمینی دعوت مردم به یکتاپرستی از رسالت‌های مشترک همه پیامبران است. ۲- تعلیم و تربیت: پیامبران با تعلیمات الهی، انسان بالقوه را به انسان کامل تبدیل می‌کنند. ۳- عدالت‌خواهی: پیامبران از آغاز تا پایان برای گسترش عدالت و ریشه‌کن کردن ظلم و اصلاح جوامع بشری فرستاده شدند و در حکومت خود علاوه بر دعوت مردم به معنویات و سیر و سلوک، اقامه عدالت اجتماعی نیز در برنامه آن‌ها قرار داشته است. ۴- تشکیل حکومت: پیامبران الهی هر یک به‌صورت خاصی برای بقای دولتی شایسته کوشش کردند گروهی از انبیا نظیر داوود و سلیمان خود عهده‌دار حکومت شدند و حضرت موسی همه زندگی را برای برپاکردن این کار گذراند. از نگاه امام خمینی دیانت و سیاست دو رکن جداناپذیر رسالت انبیاء الهی است. امام خمینی درباره پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) معتقد است که آن حضرت در مدینه حکومت تشکیل داد و وارد سیاست شد و به اطراف، مبلغ روانه کرد. ۵- خدمتگزاری: پیامبران (علیهم‌السّلام) خود را خدمتگزار مردم می‌دانستند و از هرگونه خدمتی به آنان کوتاهی نمی‌کردند. آنان افزون بر خدمتگزاری مردم، خدمتگزار خدا بودند و همه کارهای کوچک و بزرگ آنان برای رضای خداوند انجام می‌گرفت. به اعتقاد امام خمینی وظیفه پیامبران در شأن رسالت، دریافت، حفظ و تبیین احکام و دستورهای الهی برای امتشان بوده است. امام خمینی خاطرنشان ساخته که پیامبران به‌تدریج رسالت خود را پیش برده و در آغاز دعوت با زبانی نرم و دلسوزانه و به شیوه مصالحه‌آمیز به اصلاح مردم دست می‌زدند و دل‌های آنان را با اخلاق کریمانه، نرم و خاضع می‌کردند. [۷۲]
خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۱۵۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۶ - عناوین مرتبطانذارهای انبیاء (قرآن)، بشارت انبیا (قرآن)، بعثت انبیاء (قرآن). ۷ - پانویس۸ - منبع• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۸۷، برگرفته از مقاله «رسالت انبیاء». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |